Sociaal ondernemen in tijden van corona: mogelijkheden tot ondersteuning, mooie initiatieven en hulpvragen uitgelicht

26 maart 2020, ge-update op 2 april 2020

2021 wordt een ander jaar dan verwacht. Waar de vooruitzichten enkele maanden geleden nog goed leken, wordt Nederland nu hard getroffen door de coronacrisis. De gedachten gaan hierbij vanzelfsprekend als eerste uit naar mensen die als gevolg van COVID-19 zijn overleden of in gezondheidsproblemen zijn gekomen. Onze gedachten zijn ook bij al die zorgverleners die momenteel, onder moeilijke omstandigheden, buitengewoon goed werk verrichten.

De gevolgen van de coronacrisis laten zich nog niet precies voorspellen, maar dat het ook economisch zwaar weer wordt, merken heel veel sociaal ondernemers nu al aan den lijve. Veel sociaal ondernemers komen echter juist dáárom, juist nú met vindingrijke initiatieven en oplossingen. Als het even kan gooien sociaal ondernemers het roer om en pakken zij door. Op welke voorzieningen kunnen zij ondertussen een beroep doen? En hoe kunnen we hen als klant, als consument en als collega helpen? Je leest er in dit artikel meer over.

Voorzieningen van de overheid en digitaal loket PwC

Sociaal ondernemers die in de problemen komen door de coronacrisis, kunnen voor financiële ondersteuning een beroep doen op diverse voorzieningen. Zo heeft de KvK een telefonisch Coronaloket geopend en publiceren zij een lijst met de meest gestelde vragen en antwoorden op hun website. De Belastingdienst geeft op haar website een overzicht van de verschillende belastingmaatregelen voor ondernemers.

Onze partner PwC heeft op 2 april 2020 een digitale COVID-19 helpdesk opgezet, speciaal voor spoedvragen van (sociaal) ondernemers die getroffen zijn door de COVID-19 crisis. Hier kun je kosteloos jouw vragen stellen op het gebied van zorg voor medewerkers, belastinguitstel, de noodmaatregelen van de regering of je accountantsverklaring. Ook komt PwC met een webinar over fiscale steunmaatregelen en de noodmaatregelen van de overheid, speciaal gericht op (sociaal) ondernemers.

Mooie initiatieven van sociaal ondernemers 

Social Enterprise NL heeft een pagina samengesteld met een overzicht van acties van sociaal ondernemers. Deze wordt geregeld ge-update. Hou 'm in de gaten en draag bij waar je kan.  Voor leden van Social Enterprise NL zijn er enkele ondersteuningsmogelijkheden op maat, bijvoorbeeld op het gebied van marketing en de uitwerking van nieuwe ideeën. Ook bij de ondernemers die deelnemen aan de Code, zien we talloze initiatieven ontstaan, waardoor zij hun maatschappelijke missie voortzetten – en in sommige gevallen zelfs een bijdrage kunnen leveren aan noodzakelijke oplossingen voor deze crisis. 

Manieren om sociaal ondernemers te helpen als consument

Steun bijvoorbeeld kwetsbare thuislozen door in deze actie van Sheltersuit aan te geven wie er nu extra hulp nodig hebben. Of – voor de snelle lezer, want de actie loopt tot 12 uur vandaag! - meld je aan om video-vriend te worden van Refugee Team. Je wordt gematcht aan iemand die nog niet zo lang in Nederland woont en spreekt elkaar de komende 5 weken wekelijks een half uur door middel van video-bellen.

Woon je in Nijmegen? Laat je brood dan bezorgen via de webshop van Hét Bakkerscafé, waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt het lekkerste brood bakken. De lunchroom is gesloten, maar de bakkerij blijft in de ochtenden open voor meenemen én bezorgen. Of voor inwoners van Castricum; haal op woensdag en vrijdag je lunch af bij De Oude Keuken. Hier werkt een grote diversiteit aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die professionele vaardigheden opdoen en door kunnen stromen naar een opleiding, werk of dagbesteding.

Een sociale kop koffie erbij drink jij – en een vriend die het goed kan gebruiken - van Moyee Coffee. Moyee streeft ernaar de keten van koffieproductie eerlijk te maken door meer waarde achter te laten in de landen waar de koffie vandaan komt, bijvoorbeeld door het proces van branden ook daar plaats te laten vinden. Je kunt nu 1 kilo koffie voor thuis bestellen, en je ontvangt daarbij een kilo koffie gratis voor iemand die een steuntje in de rug kan gebruiken.

Wil je alvast plannen maken voor de zomer? Koop dan een cadeaubon van Fun Forest (deze is twee jaar geldig) voor een avontuur in één van hun parken in Amsterdam, Almere, Rotterdam of Venlo – en waar leer- en werkplekken worden geboden aan jonge mensen die het lastig vinden om zo'n plek te vinden. Of reserveer vast een tafel bij Restaurant a Beautiful Mess in Amsterdam, dat gerund wordt door mensen met en vluchtelingenachtergrond. Op dezelfde wijze kun je ook Dignita helpen: via helpdehoreca.nl kun je nu vast een waardebon kopen voor hun restaurants in Amsterdam, die als onderdeel van Not For Sale slachtoffers van mensenhandel een nieuw perspectief op de toekomst geven. 

Manieren om sociaal ondernemers te helpen als collega

Veel ondernemers grijpen deze tijd noodgedwongen aan om tijd te besteden aan het leggen van nieuwe contacten of het aanscherpen van bestaande processen. Hierbij is samen optrekken van groot belang. Daarom doen onderstaande ondernemers een beroep op jullie denkkracht en/of netwerk. 

Bij Libre Foundation zijn bijna alle bedrijfstrainingen geannuleerd en ook de trainingen van de doelgroep – leiders van kleine lokale NGO’s in 25 landen – staan even stil. Ze praten in deze periode graag met de opleidingsverantwoordelijke van grotere organisaties. Help jij Libre Foundation aan een mooi contact?

Duurzaam adviesbureau Squarewise ziet in de huidige financiële ondersteuningsmaatregelen van de overheid kansen, als deze versneld worden besteed op een manier die in lijn is met hoe we de wereld willen opbouwen na corona. In hun opdrachten hebben zij soms de rol om voor de landelijke overheid opdrachten uit te zetten. Die willen zij nu invullen in lijn met bovenstaande en daarom werken ze aan antwoorden op de volgende vragen:

1. Kunnen we tot een richtlijn komen hoe we budgetten zo inzetten dat het ondernemers maximaal helpt? Denk aan snellere opdrachtverlening, aan opdrachten die zekerheid geven over heel 2020 (dus looptijd tot eind 2020). Een druppel op een gloeiende plaat wellicht, maar wel een positieve. 
2. Kunnen we deze middelen besteden in lijn met de maatschappij die we willen laten ontstaan? Daar zit een inhoudelijke component aan, maar ook een maatschappelijke / economische. 

Squarewise verneemt heel graag jullie reacties, aanvullingen en suggesties en zij trekken in een volgende fase graag samen op, bijvoorbeeld in het bepalen van criteria. 

Sociaal ondernemers leveren hun bijdrage aan de zorg 

The Social Medwork vindt dat iedereen die vecht voor zijn gezondheid, recht heeft op de meest innovatieve medicijnen. Daarom maakten zij internetplatform The Social Medwork waarop informatie over de nieuwste medicijnen vanuit de hele wereld te vinden is. Zij hebben op dit moment ook enkele -schaarse- medicijnen die in Nederland en wereldwijd worden ingezet bij de behandeling van bepaalde symptomen van corona; dit zijn bestaande medicijnen die met name gebruikt worden tegen malaria en bij reumatologische klachten. Artsen in China, Italië en nu ook Nederland hebben ondervonden dat deze medicijnen enige verlichting brengen bij corona-patiënten. The Social Medwork helpt hiermee belangeloos mensen die deze medicijnen op recept van behandelend artsen verkrijgen.

Verkeersbureau Zorg zet zich in voor werkende mantelzorgers, en benadrukt dat het voor thuiszorgmedewerkers – die extra onder druk staan – van groot belang is dat ook die mantelzorg kan worden voortgezet. Gezondheid van mantelzorgers is daarmee extra relevant; zie de reportage die zij hierover deelden.

We zien dat diverse sociale ondernemingen nieuwe mogelijkheden zoeken om de zorg te ondersteunen. A Beautiful Mess Makerspace is, in samenwerking met Waag Technology & Society, aan het verkennen of zij in hun atelier mondkapjes kunnen maken. De eerste samples werden deze week aan het RIVM verstuurd. Hetzelfde mooie initiatief ontstond bij Vanhulley. In dit naaiatelier maken vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in het bijzonder vrouwen met een migratie-achtergrond, nieuwe producten met hergebruikt textiel. Lees hier hoe Vanhulley deze mogelijkheden onderzoekt. En ook het Naaiatelier van ONS label Breda is gestart met een samenwerking met Ecotax voor het maken van mondkapjes voor zorginstellingen.

​​​​Activiteiten vinden hun weg via digitale oplossingen

Zeker waar sociale ondernemingen werken met kwetsbare doelgroepen, is het ondersteunen en coachen van medewerkers een intensieve aangelegenheid. We zien dat ondernemers in razendsnel tempo digitale oplossingen vinden voor het (deels) voortzetten van hun activiteiten. Workshops en trainingen worden online aangeboden. Virtuele stand-ups en videocalls behoren plotseling tot de dagelijkse praktijk. 

Nu alle scholen in Nederland zijn gesloten, zijn ook de klassikale ICT-opleidingen van ITvitae (bekijk hier vast een sneak preview van het  nieuwe ITvitae Social Impact Verslag) gewijzigd. De studenten Data Science, Cyber Security en C# Software Developer volgen de lessen nu online.

Frans de Bie, directeur ITvitae Learning: “Dit vraagt om enige improvisatie, maar het merendeel van onze studenten kan hier goed mee overweg. Ook de individuele coaching van de geplaatste kandidaten vinden online doorgang en aanvragen voor de invulling van vacatures blijven komen. Kennismakingsgesprekken met mogelijke ICT-professionals vinden via de webcam plaats. Opdrachtgevers gebruiken deze tijd om op volle sterkte te kunnen zijn, zodra het weer veilig is.”

Wil jij graag met andere sociaal ondernemers op het gebied van arbeidsparticipatie uitwisselen hoe zij in deze tijd het contact met hun medewerkers onderhouden,  benader ons dan. Wij brengen je graag in contact met collega-ondernemers die voor vergelijkbare uitdagingen staan. 

Tot slot

We onderzoeken wat de Code juist in deze moeilijke tijd voor de sociaal ondernemer kan betekenen en hoe de coronacrisis de opmaat kan zijn tot een nieuwe economie gebaseerd op sociaal ondernemen. We houden jullie hierover de komende tijd via onze verschillende kanalen op de hoogte.