Transparantie: hoe je met openheid je waarde verhoogt
Het afgelopen jaar hebben we met deze reeks uitgebreid stilgestaan bij de principes van de Code: hoe helpen die om je impact te beschermen en te versterken? Eerdere artikelen gingen over het vastleggen van je missie, het gesprek met je stakeholders, een afgewogen financieel beleid en de implementatie van de principes door registratie en reflectie. In dit laatste deel bespreken we het vijfde en laatste principe: transparantie.
Coldplay’s Chris Martin zong het al: ‘Nobody said it was easy’. Want impact – het échte kapitaal van een sociale onderneming – betekent dat je met veel zaken rekening moet houden. Wat beschouw je bijvoorbeeld als positieve impact? Hoe meet je dat? Met wie ga je daarover in gesprek? En hoe kunnen anderen weten dat je daadwerkelijk impact first bent?
Zoals je in deze serie hebt kunnen lezen, bieden de principes van de Code je handvatten om op die vragen antwoord te geven. Ze zijn er om de erkenning en herkenning van sociale ondernemingen te bevorderen. Ze helpen je om je geloofwaardigheid te versterken – en daarmee de waarde van je impact.
Compleet en helder
Maar dat werkt alleen als je transparant bent: als je anderen compleet en helder informeert over hóé je die principes toepast en wat daarvan de resultaten zijn. Laat je dat na, dan doe je heel veel mensen tekort; niet alleen iedereen die een mogelijk belang heeft bij de activiteiten van je onderneming – je stakeholders – maar ook jezelf.
Een voorbeeld: je kunt je wel verbinden aan je missie door die statutair vast te leggen, maar als je daar zelf geen ruchtbaarheid aan geeft en geen inzage in je statuten biedt, werp je drempels op voor eventuele belanghebbenden om zich over je missie te informeren. Zij moeten dan al naar de Kamer van Koophandel om je statuten op te vragen. Zo maak je het ze moeilijker om vertrouwen in je te stellen, om zich bij je aan te sluiten, om in je onderneming te investeren of, andersom, om juist weloverwogen te besluiten níét met je in zee te gaan.
Inspireren tot fouten
Een ander voorbeeld: als je alleen je positieve impact naar buiten brengt, maar zwijgt over eventuele negatieve effecten, zullen anderen zich misschien om de verkeerde redenen bij je aansluiten of in je investeren. In feite ben je ze dan, bewust of onbewust, aan het misleiden. Daarmee beschadig je uiteindelijk het vertrouwen in zowel jouw onderneming als in de sector. Maar je ontneemt anderen zo ook de kans om te leren van wat er bij jou minder goed gaat. Sterker nog, als je alleen maar het perfecte plaatje zonder de keerzijde ervan presenteert, zou je ze zelfs kunnen inspireren om exact dezelfde fouten als jij te maken. Op die manier draag je dus bij aan nóg meer negatieve impact – precies het tegenovergestelde van wat je als sociale onderneming wilt bereiken.
Kortom, door niet transparant te zijn, ben je eigenlijk bezig met kapitaalvernietiging: je ondermijnt de waarde van zowel je eigen impact als die van anderen. Terwijl je ontzettend veel vertrouwen kunt kweken als je wél open bent – júíst als je dat bent over de fouten die je maakt, want die maken we allemaal. Door daar eerlijk over te zijn, weten mensen wat ze aan je hebben. Daardoor zullen ze ook meer waarde toe gaan kennen aan de dingen die je goed doet, en daarmee dus ook aan je impact.
Maar hoe geef je die openheid dan vorm?
Informatie publiceren
Voor de Code heeft transparantie betrekking op: de invulling van je missie, je impactmetingen, je financiële beleid en resultaten, de betrokkenheid van je stakeholders en de resultaten van de peer reviews.
Daarom wordt van Register-deelnemers geëist dat ze het volgende publiceren:
- Missie, visie en strategie
- Statuten van de onderneming
- Impactrapportage: alle beschikbare publicaties over de behaalde impact van de onderneming
- Stakeholderanalyse en -dialoog: profielschets en uitkomsten van de dialoog met relevante stakeholders
- Beschrijving van beloningsbeleid en factor arbeidsvoorwaarden
- Wettelijke jaarstukken: zoals gedeponeerd bij de KvK
- Aandeelhoudersregister: namen en verhoudingen (indien van toepassing)
- Wijze van financiering van de onderneming
De bron van bovenstaande opsomming is dit hulpmiddel. Hierin staat ook dat je deze informatie het liefst overzichtelijk bij elkaar publiceert op een speciale, goed vindbare pagina op je website, bijvoorbeeld met een titel als ‘Transparantie’, ‘Sociaal Ondernemen’ of ‘Code Sociale Ondernemingen’ – waarvan je die laatste uiteraard alleen gebruikt als je onderneming daadwerkelijk in het Register is opgenomen.
Voor voorbeelden kun je kijken naar de ondernemingen in het Register. Zo vind je op de ‘Waarom?’-pagina van Drents Bakkie direct de missie en, heel toepasselijk, een kopje ‘Onze transparantie’. Op de website van Het Blok staat onderaan de homepagina een mooie sectie over sociaal ondernemen, met daarin verwijzingen naar verschillende documenten. Better Places heeft een pagina met de titel ‘Code sociale ondernemingen’ opgenomen in het menu onderaan de pagina – het zogeheten ‘footermenu’.
Passende mentaliteit
Natuurlijk betekent helder en compleet informeren niet dat je álles openbaar hoeft te gooien. Soms zijn er goede redenen om informatie voor jezelf te houden, bijvoorbeeld als het gaat om concurrentie- of privacygevoelige gegevens. Zeker als je werkt met kwetsbare doelgroepen, is het goed om even drie keer na te denken als je iets over de persoonlijke situatie van iemand in je impactrapportage zet. Daarnaast is duidelijk uitleggen waarom je specifieke gegevens niet kunt delen óók transparantie.
Deze uitzonderingen daargelaten, is een transparante houding in alles wat je doet de mentaliteit die sociale ondernemingen het beste past. Een sociale onderneming ben je tenslotte niet alleen: omdat je échte kapitaal je impact is, zullen er per definitie altijd anderen zijn die, positief of negatief, door jouw activiteiten worden beïnvloed.
Transparantie draagt eraan bij dat die invloed steeds positiever zal worden. En daarmee wordt je impact, dus je kapitaal, steeds groter.
Foto: SOCOCO
